Atışma, âşıkların dinleyenler karşısında, birbirini iğneleyici fakat mizah çerçevesi içinde söyleşmeleridir. Karşılama, âşıkların rakibine üstün gelmek için soru cevaplı tarzı seçmesi ya da onu mat etmenin yollarını aramasıdır. Âşıkların doğaçlama, karşılıklı olarak belirli bir kural çerçevesinde söyleşmelerine “atışma” denir. Atışma, en az iki âşığın dinleyici huzurunda karşı karşıya gelerek birbirlerini sazda ve sözde belli kurallar çerçevesinde denenmeleri esasına dayanır.
Bir ustalık göstergesi olan lebdeğmez ise âşıkların atışma esnasında ustalıklarını sergilemek için bir nevi söz hüneri olarak başvurdukları bir biçimdir. ıçinde (b, p, m, v, f) dudak ve diş-dudak sesleri bulunmadan söylenilen şiir demektir. Âşıkların dudakları arasına iğne koyarak yarıştıkları bir atışma biçimidir. Âşıklar dudaklarını birleştirmeden o anda şiirler söyleyerek saz eşliğinde atışırlar. Lebdeğmez doğaçlama şiir okumak; saz ve sözde büyük ustalık gerektiren, izlemesi zevkli bir o kadar da eğlenceli bir sanattır.
Lebdeğmez Atışma Şiir Örneği
Sen ne yorgun düştün ne de usandın
Haylazlığı saydın kâr deli gönül
Yeter diye uslanırdın dururdun
Olsa idi sende ar deli gönül
Âşık Gürkani
Cana can katardın aysın düşlerin
Cananı çöllerde sar deli gönül
Sararsan gülünü yürür işlerin
Dikeni ortadan yar deli gönül
Osman Öcal
Hasret ile gezdin sahrada çölde,
Sanki dünya sana dar deli gönül.
Sıladan uzakta gözlerin yolda,
Ayrılık çilesi zor deli gönül
Ereni
- 30 okunma